خوانش کودکانه و خوانش نقادانه: لذت ادبی و راززدایی از متن

جوزف هیلیس میلر (Joseph Hillis Miller:۱۹۲۸-to now) در کتابی تحت عنوان «درباب ادبیات» به دو گونه خواندن متن ادبی اشاره می‌کند. گونه‌ی اول خوانش کودکانه است که از آن به عنوان کنشی پرشور (Schwärmerei) نام می برد و خوانش انتقادی را به عنوان گونه‌ی دوم در مقابل این نوع خواندن قرار می‌دهد.

خوانش کودکانه نوعی خواندن متن است که در آن پیش داوری ها کنار گذاشته می شود و خواننده از شک و تردید و حزم اندیشی و تحقیق و تفحص رها می شود. این نوع خواندن مستلزم سرعت معینی است که میلر با تشبیه آن به ضرباهنگ موسیقی می گوید که ضرباهنگ این نوع خواندن allegro* است. برای رسیدن به لذت ادبی خواننده باید این نوع خواندن را برگزیند.

از طرفی خوانش انتقادی آن نوع خواندنی است که در آن ضرباهنگ خواندن به lento* تغییر می یابد: کاملا آهسته و با دقت. چنین خواندنی پرسش و تفحص در مورد چگونگی القای باورهای گوناگون در  ادبیات است که نمونه های آن را می توان در «مطالعات فرهنگی» و «مطالعات پسااستعماری» یافت. میلر از نیچه به عنوان الگویی از چنین خواندن انتقادی یاد می کند. این نوع خواندن  به راز زدایی از ادبیات و به نوعی به مرگ ادبیات منجر می شود. در این نوع خواندن مکانیسم کارکرد ادبی اثر فاش می شود و جادو دیگر نه جادو، بلکه کلک و حقه بازی خواهد بود.

* ضرباهنگ تعداد نت‌های نواخته شده در زمانی معین است که به نوعی نشانگر سرعت موسیقی است. ضرباهنگ آلگرو به معنای ضرباهنگ تند و با نشاط است و لنتو ضرباهنگ آهسته است.

برای خواندن متن کامل نوشته مراجعه کنید به کتاب زیر:

 در باب ادبیات نوشته جوزف هیلیس میلر ترجمه سهیل سمی. نشر ققنوس.

به این نوشته اینگونه استناد دهید:

محبوب، سیامک (۱۳۹۱) خوانش کودکانه و خوانش نقادانه: لذت ادبی و راززدایی از متن. مجله مطالعات خواندن. دی. http://readingandreaders.com/?p=607